Akryl w ubraniach. Sezon jesienno-zimowy coraz bliżej. I wiem, że za chwilę poszukiwania swetrów zmorzą w sklepach. Pomyślałam sobie, że Cię przygotuje do tego. Przed napisanie tego artykułu zajrzałam do kliku sieciówek, znanych marek i przeraziło mnie, ile rzeczy jest z akrylu, a co gorsza niektóre potrafiły kosztować powyżej 1000 zł. Dlatego chcę, żebyś przed zakupem sprawdził/a z czego jest wykonany sweter czy płaszcz.

Akryl w ubraniach- czyste zło.

Zacznę od tego, że akryl można nazywać czystym złem w ubraniach. Akryl, który w przemyśle odzieżowym występuje pod kilkoma nazwami: orlon, akrylonitryl albo poliakrylonitryl (PAN) to wszechobecne dziś włókno syntetyczne. Sam akryl wynaleziono w latach ’40 XX (1931) wieku przez firmę DuPont, która prowadziła w swoich laboratoriach badania na temat polimerów syntetycznych. Kiedy go wynaleźli charakteryzował się krystaliczną czystością. Współczynniki przezroczystości: 93% – odporny na wodę i promienie UV, miał niską gęstość, ale był mocniejszy niż poprzednie tworzywa sztuczne. Stanowił alternatywę dla szkła, a jego zastosowanie było pierwotnie w samolotach – okna.
Włókna akrylowe zostały wprowadzone na rynek odzieżowy w 1941, ale firma nie miała pośpiechu we wprowadzaniu go do powszechnego obiegu i produkcji na masową skalę.

Nylon – jedwab?

Już wcześniej ta sama amerykańska firma zastąpiła jedwab – nylonem, a bawełnę – poliestrem. Dlatego podatność konsumentów na zamiennik wełny mogła być mniejsza. W latach ’50, po sukcesie innych włókien syntetycznych DuPont zaczyna produkować odzież z akrylu. Ówcześnie wierzono, że akryl jest dobrym zamiennikiem dla wełny. W konsekwencji tkanina zdobywała coraz większe udziały w rynku. Od czasu do czasu, martwiono się, tyko łatwopalnością akrylu….

Zmiana myślenia o akrylu.

W latach ’70 ruchy ekologiczne zaczęły zniechęcać do stosowania tkanin syntetycznych. Zaczynają wychodzić na światło dzienne informacje o potencjalnej toksyczności i rakotwórczych właściwościach akrylu. Obecnie DuPont został wyparty z rynku, przez inne firmy w Chinach, Indiach, Indonezji i innych krajach ASEAN jako lidera na rynku włókien akrylowych.

Jak powstaje włókno akrylowe?

Gdy do paliw kopalnych (ropa naftowa, gaz ziemny i rzadziej węgiel) użyje się ciepła i ciśnienia (energię), następuje polimeryzacja i powstaje roztwór tworzywa sztucznego. Polimeryzacja – kiedy dwie lub więcej cząsteczek wiąże się w powtarzający się łańcuch molekularny. Po polimeryzacji plastyczny roztwór ma lepką postać. Oznacza to, że stan skupienia roztworu jest gdzieś pomiędzy ciałem stałym, a cieczą. Plastikowy roztwór jest następnie wirowany przez dysze przędzalnicze. Przędzarki to narzędzia z otworami o określonej wielkości i kształcie, które nadają produktowi nici pożądane właściwości, niezależnie od tego, czy jest on grubszy, cieńszy, pusty, czy lity. Lepki roztwór wiruje przez dysze przędzalnicze i uchodzi do powietrza lub wody, gdzie zestala się. Włókna akrylowe są następnie myte, suszone i cięte na długie lub krótkie włókna.

Akryl w przemyśle odzieżowym. Akry w swetrach.

Producenci odzieży używają akryl, jako zamiennik dla naturalnej wełny. Dlaczego? Bo jest dużo tańszy i łatwiejszy w obróbce, można go produkować samodzielnie. Dodatkowo przy odpowiedniej obróbce otrzymuj się włókna, które przypominają rożne rodzaje wełny (nawet moher!). W związku z tym, że jest tańszy, a konsumenci rzadko kiedy czytają metki ze składami, można zarabiać więcej i robić nas (konsumentów) ,,w bambuko”. Ile razy spotkałam się z opisem w sklepie internetowym ,,sweter wełniany”, a w składzie tylko 2% wełny, a reszta to akryl. Najczęściej te włókna możesz spotkać w płaszczach, żakietach, swetrach, a nawet czapkach i szalikach. Dlaczego akrylu jest coraz więcej w sklepach? Przede wszystkim ze względu na rosnące ceny wełny.

Zalety akrylu w ubraniach.

• Niskie ceny. Najlepiej wtedy kupić nieco luźniejszy sweter i zakładać pod spód bawełniane rzeczy. Albo rozpinany sweter, dzięki czemu ciało dostaje zastrzyk świeżego powietrza. A jeśli nie możesz sobie pozwolić finansowo na nowy sweter z naturalnych włókien, to zachęcam się do zakupów w second handzie.
• Nie gniecie się. Ten argument sprawdzi się w podróżniczych warunkach, kiedy nie ma żelazka.
• Pranie w pralce. Włókna naturalne – wełna, kaszmir też można prać na trybie wełna, albo praniu ręcznym. Zależy od pralki. Chodź wiem, że posiadacze włókien naturalnych najczęściej skarzą się na utrzymanie czystości wełnianych płaszczy.
• Dobrze się farbuje.
• Nie podrażnia skóry. Przy uczuleniu na wełnę, alternatywą są bawełniane, wiskozowe swetry. Albo angora (rodzaj wełny z królika), podobno mniej alergiczna:)
• Odporny na mole, więc nic się nie zalegnie z szafie.

Minusy akrylu w ubraniach. Wady akrylu.

• Zimno. Ubrania z akrylu nie grzeją, jest w nich zimno. Mogą wyglądać na grube i ciepłe, ale to tyko złudzenie optyczne i powiedzenie, że klient kupuje okiem. Przy ujemnych temperaturach akryl nie tworzy warstwy termicznej.
• Niska higroskopijność. (odpycha wodę). Podobnie jak poliester i nylon, tkanina akrylowa, nie chłonie potu. Jest na bazie plastiku, pamiętaj o tym, co napisałam wcześniej i gdzie był stosowany (okna w samolotach). W związku z tym pot nie jest wchłaniany prze materiał, jak np. w przypadku wełny czy bawełny. I też ten pot nie jest nigdzie odparowany, bo akryl pokrywa ciało tworząc ,,skorupkę”. Daje to uczucie zimnego potu. Higroskopijność akrylu to zaledwie 1-2%, czyli jak szybko chłonie wodę.
• Potliwość. W syntetycznych tkaninach blisko ciała nasza skóra nie oddycha, w związku z tym możesz mieć wrażenie duszności, jeśli przegrzejesz organizm np. wchodząc po schodach.
• Pochłania zapachy. Dlatego ubrani akrylowe wymagają częstszego prania.
• Elektryzuje się. Co wpływa na stan włosów.
• Peelingowanie się. Te tanie i bardzo niskiej jakości swetry bardzo szybko się mechłacą. Pozostawiają małe, drobne kuleczki materiału, które wyglądają bardzo nie estetycznie.
• Łatwopalność. Tkanina akrylowa jest również łatwopalna i może być niezwykle trudna do zgaszenia, podczas gdy wełna jest niezwykle trudna do zapalenia. Oznacza to również, że tkanina akrylowa częściej tworzy elektryczność statyczną i przywiera.
• Nieładnie się starzeje, bardzo często po kilku praniach pojawiają się kuleczki na tkaninie, a kolor jest wypłowiały.

Skład odzieży.

Reasumują zawsze warto czytać metki ze składem i nie dać ,,zrobić się w bambuko”. Podczas zakupów z klientami nie kupuje rzeczy z akrylu i szukam ubrań dobrej jakości , które nie tylko ładnie wyglądają, ale też spełniają swoja funkcję – ,,grzewczą” zimową porą. Przekładam jakość nad ilość. Jeśli masz ochotę skorzystać ze wspólnego przeglądu szafy albo zakupów na nowy sezon jesienno- zimowy, to służę pomocą. W temacie ubrań dobrej jakości polecam zajrzeć do wpisu jak odróżnić odzież dobrej jakości od źle wykonanej. Również fajnym wpisem jest seria poświęcona wełnie, jej wadach i zaletach oraz co zrobić jeśli gryzie.

Zadanie dla Ciebie, przejrzyj swoje swetry, znajdź metkę wewnętrzna. Co jest w Twojej szafie? Jaki skład dominuje? Podziel się obserwacjami w komentarzu.